Identyfikator podatkowy czym jest i jak go uzyskać?

Identyfikator podatkowy – czym dokładnie jest?

Identyfikator podatkowy stanowi niezwykle ważną informację o podatniku. Dzięki niemu urzędy są w stanie odnaleźć danego podatnika. Stosowany jest on najczęściej podczas składania formularzy oraz dokumentów, m.in. zeznania podatkowego. Najczęściej wykorzystywanymi identyfikatorami podatkowymi są:

• PESEL (Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności) – kod, który pozwala precyzyjnie zidentyfikować osobę fizyczną, składający się z jedenastu cyfr. Zawiera datę urodzenia, oznaczenie płci, a także cyfrę kontrolną.
• NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej) – kod, który nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego. Zawiera on dziesięć cyfr. Został wprowadzony dzięki ustawie w 1995 roku.

Jaki identyfikator podatkowy należy podać – NIP czy PESEL?

Wypełniając formularze lub dokumenty w urzędzie należy zazwyczaj wypełnić pole, w którym wskazuje się identyfikator podatkowy. Każdy podatnik ma obowiązek pamiętania własnego identyfikatora podatkowego (lub posiadania przy sobie zapisanych danych) i podawania go w kontakcie z pracownikiem urzędu. Trzeba więc pamiętać o jasno określonych zasadach.

Wedle przepisów, które obowiązują:

• PESEL powinni stosować podatnicy, którzy:
  • nie prowadzą działalności gospodarczej,
  • nie są podatnikami VAT.
• NIP powinni stosować podatnicy, którzy:
  • prowadzą działalność gospodarczą,
    są podatnikami VAT,
  • są płatnikami zarówno podatków, jak i składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.

Aby móc szybko i bezproblemowo sprawdzić, jaki identyfikator podatkowy należy zastosować, warto sprawdzić swój mikrorachunek podatkowy, tzn. rachunek, na który każdy podatnik powinien przekazywać należności, związane z PIT, CIT oraz VAT. W mikrorachunku znajduje się zarówno NIP, jak i PESEL. Jego sprawdzenie pozwoli zaznajomić się z informacją, który identyfikator należy stosować. Należy skorzystać z tej możliwości w momencie, gdy podatnik nie jest tego do końca pewny, np. w sytuacji, gdy prowadzi nierejestrowaną działalność gospodarczą.

NIP i PESEL – kto i kiedy je nadaje?

W przypadku osoby fizycznej, która nie posiada NIP, zakłada działalność gospodarczą i składa wniosek o wpis do CEIDG, numer identyfikacji podatkowej uzyskuje się dzięki wnioskowi rejestracyjnemu CEIDG-1.

Jeżeli osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej bądź też prowadzi działalność gospodarczą bez wpisu do CEIDG – ma obowiązek złożyć wniosek NIP-7 w urzędzie skarbowym, który podlega danemu adresowi zamieszkania. Osoba prawna bądź jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej zgłasza formularz NIP-2. Nadany identyfikator podatkowy znajduje się w KRS lub CEIDG.

Numer PESEL może być nadany z urzędu lub na wniosek. To dane, które dotyczą:

• obywateli polskich mieszkających w Polsce – PESEL nadany jest z urzędu,
• obywateli polskich mieszkających za granicą, którzy chcą mieć w posiadaniu dokument tożsamości – PESEL nadawany jest na wniosek;
• cudzoziemców mieszkających w Polsce – PESEL nadawany jest z urzędu.

Cudzoziemiec mieszkający w Polsce musi zameldować się w miejscu uznawanym za miejsce pobytu czasowego lub stałego lub czasowego.

Identyfikator podatkowy a działalność nierejestrowana

Od 2018 roku w polskim prawie możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej bez składania wniosku o wpis do KRS lub CEIDG, czyli tzw. działalności nierejestrowanej. Rozwiązanie to jest idealne dla początkujących przedsiębiorców, którzy chcą sprawdzić zasadność powstawania biznesu bez konieczności dopełniania formalności. Aby skorzystać z tej opcji należy spełnić kilka ważnych warunków:

• przychody uzyskiwane z tego typu działalności w ciągu miesiąca nie mogą być wyższe od połowy wynagrodzenia minimalnego,
• przedsiębiorca musi posiadać status osoby fizycznej,
• przedsiębiorca nie może być osobą fizyczną, prowadzącą w okresie 60 ostatnich miesięcy jakąkolwiek działalność gospodarczą.

W takim przypadku identyfikatorem obowiązującym jest PESEL, ponieważ działalność nierejestrowaną prowadzą osoby fizyczne. Numer Identyfikacji Podatkowej nie jest więc nadawany, gdyż właściciel jest zwolniony z konieczności rejestracji.

Chcesz dowiedzieć się więcej o prowadzeniu działalności gospodarczej? Sprawdź naszą bazę wiedzy – źródło cennych informacji. Jeżeli potrzebujesz pomocy w zakresie finansowania przedsiębiorstw lub ciekawi Cię pojęcie faktoringu – zgłoś się do nas. Wspólnie znajdziemy dla Ciebie najlepsze rozwiązanie!